Stentler

Doç.Dr. Alp Aydınalp              Stentler ve türleri;

Stent, balon işlemi ile açılan damarın tekrar daralma ihtimalini azaltsın diye damar duvarına takılan ve çok ince metalik tellerden örülmüş silindirik bir kafes olarak tarif edilebilir. Tıpkı anjiyografi işlemine benzer işlemle koroner damardaki darlığa takılır.  Tekrar daralma ihtimalini azaltmak bakımından, stentler arasındaki en büyük fark, ilaç kaplı olmak veya olmamak şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu fark özellikle çapı düşük ve uzun darlık içeren damarlarda belirgindir. Bu şartlarda ilaç kaplı stentler önerilir. Sosyal sağlık kurumu bu şartlar sağlandığında ilaç kaplı stentlerin takılması durumunda bedelini karşılamaktadır. Ancak kurumun belirttiği çap ve uzunluklar dışındaki durumlarda ilaç kaplı stentleri sosyal sağlık kurumu ödemez. İlaç kaplı stentler uzun vadede daralma riski bakımından normal stentlere göre daha üstündür, ancak kan sulandırıcı ilaçlardaki basit bir aksamada ani tıkanma tehlikesi içerir. Hastanın ilaçlarını düzgün alacağı konusunda şüphemiz var ise, kısa dönemde hastanın kan sulandırıcıları kesmesi gereken medikal bir durum söz konusu ise veya başka bir kan sulandırıcı gereken ritim bozukluğu var ise ilaç kaplı stentleri tercih etmeyiz. İlaç kaplı stent takılmış olan bir hasta, Klopidogrel benzeri ilaçlara (Plavix, Pingel, Karum, Effient, Brilinta, vs) uzun süre devam etmek zorundadır. Son araştırmalar bu ilaçların en az 1 yıl verilmesini önerir. İlaçlı stent takılmış olan hastalarda Klopidogrel veya benzeri ilacın kullanımındaki tek sorun temin değildir, aynı zamanda bu ilaca "aksatmadan devam" zorunluluğudur. Zira herhangi bir ameliyat, diş çekimi, vb gerekçesi ile bu ilaçlara ve aspirine kısa bir süre için de olsa ara verilmesi istendiğinde, özellikle ilaç kaplı stent ve hele ilk 6 aylık dönem için konuşuyorsak, son derece vahim sonuçlar ortaya çıkabilmektedir. Halbuki normal stentler de bu ilacı kesmenin çok tehlikeli olacağı dönem ilk 6 haftadır. Dolayısı ile ilaç kaplı stent takılması düşünülen hastalarda, en azından ilk 6 ay, hatta tercihen 1 yıllık dönem için, ufukta görünür bir ameliyat veya diş tedavisi olasılığının bulunmaması gereklidir.

"Vücutta eriyebilen stentler"

Eriyen stentler, takıldıkları damarda birkaç ayda erimeye başlayıp genellikle bir yıldan sonra kaybolan ve geride şu andaki stentler gibi metal bir kalıntı bırakmayan stentlerdir.

Bu stentlerin potansiyel avantajı, damar çeperinden eriyerek yok olmaları sebebi ile damar fizyolojisini bozmamasıdır. Bu da stent takılması sonrasında % 8-10 arasında görülen göğüs ağrısı şikâyetlerini engelliye bilir. Geçen sene sonunda NEJM de yayınlanan bir makalede bu tür stentler de ani pıhtılaşma riski bir miktar fazla olsa dahi, istatiksel olarak eriyen iskeletli stentin, elimizdeki en iyi ilaç kaplı stent kadar iyi olduğu gösterilmiştir. Bu tür stentler geride metal bir iskelet bırakmadıkları için aynı noktaya daha sonra yapılacak bir bypass ameliyatı için herhangi bir engel oluşturmazlar. Bu özellikle peşpeşe birçok stent koymak gereken hastalarda birkaç yıl sonra damarın o kısmına bypass ameliyatı ihtiyacı doğduğunda cerrahın işini zorlaştırmazlar. Ancak eriyen iskeletli stentin açılma kuvveti düşük olacağından kireçli damar yapısı olan ve balonla tam olarak açılmayan damarlara konulamazlar. Eriyen iskeletli stentler pahalıdır. Sosyal güvenlik kurumları ve özel sigortalar bu tür stentleri ödemezler. Kurumumuzda sosyal sigorta kurumunun ödediği çap ve boy dışında kalan ilaçlı stentler ve eriyen stentler ancak hastanın istemesi durumunda ücretini hastanın ödemeyi kabul ettiği durumlarda takılır.

·         Kurum dışı stent fiyatlarını koroner anjiyo odasından firmaların telefon numarasını alarak öğrenebilirsiniz.